Bedelsiz ithalat; bedeli için döviz transferi yapılmadan yurt dışında elde edilen ve yurda getirilmesi mecburi olmayan dış kazanç ve tasarruflarla satın alınan bazı şahsi ve ticari mahiyette eşyanın yurda ithalidir. Bu ithalatta ödenmesi gereken bazı vergiler bulunmaktadır. Bu vergiler ithal anında gümrük idarelerince tahsil edilir.
TANIMLAR
Şahsi Eşya: Kişisel kullanıma özgü, kullanım alanı ve miktarı gözönüne alınarak ticari amaç için ithal edilmediğinin anlaşılması halinde ithaline izin verilen eşya,
Motorlu Özel Araçlar: Esas olarak sürücüsünden başka en çok 7 oturma yeri olan ve insan taşıma amacına yönelik olarak üretilmiş otomobiller, steyşın arabalar ve yarış arabaları ile Karayolları Trafik Kanununda belirtilen diğer özel taşıt araçları,
Motorsuz Özel Araçlar: En çok 3 tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanın adale gücüyle pedal veya el ile tekerleği döndürmek suretiyle hareket eden ve yolcu taşımalarında kullanılmayan bisiklet,
Kanuni İkametgah: Kişisel veya mesleki bağlar nedeniyle bir kişinin herbir takvim yılında en az 185 gün yaşadığı yer,
İkametgahın Nakli: Kişinin şahsına ve işine ait bağlarını keserek Türkiye Gümrük Bölgesine yerleşmek amacıyla kesin olarak gelmesi,
BEDELSİZ İTHALAT HAKKINDAN KİMLER YARARLANABİLİR?
a) Yurtta bir takvim yılında 6 aydan fazla kalmamış olmaları kaydıyla Türkiye gümrük bölgesi dışında en az 24 ay (Türkiye’de bir takvim yılında 45 güne kadar kalışlar yurt dışındaki ikamet süresinden sayılır) ikamet ettikten sonra kanuni ikametgahlarını kesin olarak Türkiye´ye nakledenler,
b) Kararname ile yurt dışındaki milli veya milletlerarası kadrolara atanıp da bu görevlerinden dönen kamu görevlileri (Bunlar için Türkiye gümrük bölgesi dışında en az 24 ay ikamet şartı aranmaz),
İkametgahlarını naklettikleri son giriş tarihinden en az 6 ay öncesinden beri yurt dışında bulundukları ülkede adlarına kayıtlı ve adlarına kaydının yapıldığı yıl itibariyle (kayıt ve model yılı dahil) 3 yıldan eski olmayan kullanılmış motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaları gümrük vergilerinden muaf olarak ithal edebilirler.
c) Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle ikametgahlarını Türkiye´ye nakledenler kişiler
Türk vatandaşlığına geçmek suretiyle kanuni ikametgahını yabancı bir ülkeden Türkiye gümrük bölgesine kesin olarak nakleden kişilerin (evlilik suretiyle Türk vatandaşlığına geçenler hariç) ikametgahlarının naklinden önceki Türkiye´ye son giriş tarihinden en az 6 ay öncesinden beri yurt dışında bulundukları ülkede adlarına kayıtlı ve adlarına kaydının yapıldığı yıl itibariyle (kayıt ve model yılı dahil) 3 yıldan eski olmayan kullanılmış motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtalarının ithalinde gümrük vergileri aranmaz. Bunların Türkiye gümrük bölgesi dışında 24 ay ikamet etmeleri şart değildir.
d) Veraset yoluyla ithalat
Türkiye gümrük bölgesi dışında yerleşik kişilerin ölümü ile Türkiye’de ikamet eden veya Türkiye’ye kesin olarak dönen Türk uyruklu mirasçılarına intikal eden kullanılmış bir adet motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtası ithalinde gümrük vergileri aranmaz.
Muafiyet, mücbir sebepler saklı kalmak kaydıyla, ölene aidiyetinin ve namlarına gelenlere intikalinin kanaat verici resmi belgelerle ispatı şartıyla, veraset ilamı tarihinden itibaren 12 ay içinde getirilen motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtası için tanınır.
Muafen araç İthalİne İlİşkİn dİğer bİlgİler
– Muafen ithal edilmiş olan motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaları, serbest dolaşıma girdiği tarihten itibaren 12 ay geçmedikçe, gümrük idaresine bildirilmeden belli bir para karşılığı veya karşılıksız olarak ödünç verilemez, teminat olarak gösterilemez, kiralanamaz, devredilemez veya satılamaz.
– Muafen ithalinden itibaren geçmesi gereken 12 aylık sürenin bitiminden önce ödünç verilen, teminat olarak gösterilen, kiralanan, devredilen veya satılan motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtalarına ait gümrük vergileri, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 181 ila 194 üncü maddelerindeki esaslara göre tahsil olunur. Bu durumda yükümlüler hakkında ayrıca cezai takibat yapılır.
– İthal işlemi tamamlanan motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaları için gümrük idaresince düzenlenecek trafik şahadetnamesine “Bu aracın para karşılığı veya karşılıksız olarak ödünç verilmesi, teminat olarak gösterilmesi, kiralanması, devri ve satışı yasaktır” şeklinde şerh konularak ilgili trafik idaresine gönderilir.
– Yapım türü ve malzemeleri itibariyle bedeli mukabili yahut bedelsiz olarak eşya veya sürücüsüyle birlikte 10 ya da daha fazla kişi taşıyacak şekilde imal edilmiş, römorklu veya römorksuz çekici de dahil olmak üzere, her çeşit motorlu kara yolu aracı ve esas olarak insan veya insan taşımaktan başka basit amaçlara yönelik olan her türlü vasıtanın yukarıdakiler kapsamında muafen ithali mümkün değildir.
– Motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtası ithali aile ünitesine tanınır. Verilen hak şahsın taşıması gereken şartlara bağlı olduğundan, otomobil ithal başvurusu hak sahibi tarafından bizzat yapılır ve eşlerden biri, diğeri adına kayıtlı aracı ithal edemez.
e) Türkiye gümrük bölgesi dışında sürdürülen ekonomik bir faaliyetin Türkiye gümrük bölgesine nakli
Türkiye gümrük bölgesi dışında sürdürülen ekonomik bir faaliyetin Türkiye gümrük bölgesine nakli dolayısıyla ithal edilen sermaye malı ve diğer malzeme gümrük vergilerinden muaftır.
Faaliyet deyimi, madencilik, tarım, serbest meslek faaliyeti ve benzeri faaliyetler de dahil olmak üzere üreticilerin, tüccarların veya hizmet sunan kişilerin her türlü ekonomik faaliyeti anlamına gelir.
– Teşebbüs, bağımsız ekonomik birim demektir. Bu birim, bir kurumun tümünü ya da bu tür bağımsız işleyen bir kurumun bir bölümünü kapsar.
– Sermaye malları ve diğer malzemeler deyimi, teşebbüsün faaliyetini devam ettirmesi için gerekli teknik malzemeler ile büro ve dükkan malzemeleri anlamına gelir. Tarımsal bir teşebbüsün söz konusu olması halinde, canlı hayvanlar söz konusu mal ve malzeme kapsamına dahil edilir.
muafiyet;
1) Mücbir sebep halleri saklı kalmak kaydıyla, Türkiye gümrük bölgesine nakletmek üzere yabancı ülkedeki faaliyetini sona erdirmeden önce en az 12 ay süre ile teşebbüsçe fiilen kullanılmakta olan,
2) Nakilden sonra da aynı amaçla kullanılacak olan,
3) Söz konusu teşebbüsün niteliği ile büyüklüğüne uygun bulunan, eşya ve malzeme ile sınırlıdır.
Muafiyet hakkı sadece, Türkiye gümrük bölgesinde de benzer bir faaliyeti yürütmek amacıyla, ayrıldıkları ülkedeki faaliyetlerini kesin olarak sona erdiren müteşebbislere tanınır. Türkiye gümrük bölgesinde yerleşik bulunan bir müteşebbisle herhangi bir bağlantı kurma amaçlarına yönelik teşebbüsler için muafiyet uygulanmaz. Muafiyet hakkı sadece ayrıldıkları ülkede en az 3 yıl süre ile aynı işte çalışan kişilere tanınır.
Aşağıda sayılan eşya muafiyet kapsamı dışındadır:
a) Üretim veya hizmet endüstrisi makinası olmayan, taşınabilir laboratuar veya dış yayın yapma birimleri gibi ulaşım araçları,
b) İnsanların tüketimine mahsus erzak veya hayvan yemleri,
c) Ham, yarı mamul veya mamul madde stokları ile akaryakıtlar,
d) Satıcıların mülkiyetinde bulunan küçük veya büyükbaş hayvanlar.
Bu madde hükümlerine göre motorlu nakil vasıtalarının ithali mümkün değildir.
BEDELSİZ İTHALATTA YETKİLİ GÜMRÜK İDARELERİ HANGİLERİDİR?
Bedelsiz ithalatta yetkili gümrük idareleri; Ankara Bedelsiz ve Naklihane Gümrük Müdürlüğü, İstanbul Yeşilköy Otomotiv İhtisas Gümrük Müdürlüğü, İzmir Gümrük Müdürlüğü ve Gebze Otomotiv İhtisas Gümrük Müdürlüğü´dür.
BEDELSİZ İTHALAT HAKKINDAN KİMLER YARARLANAMAZ?
a) Evlilik nedeniyle ikametgahlarını Türkiye’ye nakledenler
b) Çifte vatandaşlık statüsüne haiz vatandaşlar. Çifte vatandaşlık statüsüne haiz vatandaşlarımıza bu hakkın verilmesi yurt dışındaki ikametlerini terk ederek yurda kesin dönüş yapmalarına bağlı bulunduğundan ve bu konumdaki kişiler için ikametgah nakli (kesin dönüş) söz konusu olmadığından yürürlükteki mevzuat açısından çifte vatandaş statüsünü haiz vatandaşlarımızın bedelsiz otomobil ithalatı hakkından yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.
MÜRACAAT SÜRELERİ NE KADARDIR?
Yurt dışında 24 ay ikamet eden Türk vatandaşları (a’da belirtilenler); ikametlerini naklettikleri son giriş tarihinden; kamu görevlileri (b’de belirtilenler), görev sürelerinin bitiminden sonraki giriş tarihinden; Türk vatandaşlığına geçenler (c’de belirtilenler), vatandaşlık kararından sonra adlarına nüfus kağıdının düzenlendiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde; Miras yoluyla ithalatta veraset ilamı tarihinden itibaren 12 ay içerisinde ithal konusu malların teslim edildiği gümrük idaresine bizzat başvurması gerekmektedir. Veraset ilamı ve mülkiyet belgesi yanında mirasçılardan ayrıca, murise ait pasaport veya resmi mercilerce verilecek kimliği belirleyen belge, mirasçılara ait nüfus hüviyet cüzdanı örnekleri istenecektir. Yabancı mahkemelerce verilen veraset ilamlarına istinaden yapılacak ithal taleplerinde, müracaat süresinin başlangıç tarihi yabancı mahkeme kararlarının tenfiz tarihidir.
BEDELSİZ İTHALAT İZNİ KİMLERE, KAÇ YIL SÜREYLE TANINIR?
Motorlu veya motorsuz özel kara nakil vasıtaların bedelsiz ithalat izinleri koca ve reşit olmayan çocuklar bir aile ünitesine karı-koca ve 18 yaşından küçük çocuklardan oluşan bir aile ünitesine ikametgahın naklinde ve bu taşıtların fiili ithal tarihinden itibaren 5 yılda bir verilir.
MÜRACAATTA ARANACAK BELGELER NELERDİR?
Bedelsiz ithalat başvurularında ibraz edilecek belgeler; ·Müracaat formu (Gümrük idaresinden temin edilir.),
· Pasaport veya pasaport yerine geçen belgeler (göçte pasaport ibrazı zorunlu değildir.),
· İrsaliye veya taşıt giriş formu,
· Teslim-Tesellüm Belgesi (işlemleri aynı gün tamamlananlar için bu belge aranmaz.),
· Vukuatlı nüfus kayıt örneği (aile ünitesi uygulanan hallerde),
· İkamet ettikleri ülkede; işverenden ilişiklerinin kesildiğine dair belge ile İş ve İşçi Bulma Kurumundan işsizlik parası veya yardımı almadıklarını, keza ilgili makamlardan mevcut ikamet kaydını sildirdiklerini belgelemeleri, ayrıca ihtiyarlık sigorta pirimi kesintilerini durdurduklarına dair belgeyi, eğer okuyorlarsa okulla ilişiklerinin kesildiğini gösterir belgeyi Konsolosluklarımıza ibraz etmeleri üzerine ikametgahın nakledildiğine dair Konsolosluklarımızca düzenlenecek belge (işyeri nakli dahil),
· Taşıt araçları için (motosikletler dahil) hak sahipleri adına kayıtlı mülkiyet ve trafik belgeleri,
· İthalat talebinde bulunmayan eşin 5 yıl geçmedikçe yeniden ithal izni verilmesi için müracaat etmeyeceğine dair tasdikli beyanname taahhütname,
· Veraset yoluyla yapılacak ithalatta veraset ilamı,
· Göç suretiyle yapılacak ithalatta vukuatlı nüfus kayıt örneğine ilave olarak Türk vatandaşlığına geçişi gösterir belgeler,
· Kamu görevlilerince yapılacak ithalatta görev belgesi.
TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİ DIŞINDA SÜRDÜRÜLEN EKONOMİK BİR FAALİYETİN TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİNE NAKLİNİN ŞARTLARI VE MÜRACAATTA ARANACAK BELGELER NELERDİR?
Muafiyet, mücbir sebep halleri saklı kalmak kaydıyla, teşebbüsün nakledildiği ülkedeki faaliyetlerini sona erdirdiği tarihten itibaren 6 ay içerisinde Türkiye gümrük bölgesine getirilen eşya ve malzeme için uygulanır.
Bunun için işyeri faaliyetleri durdurulmadan veya faaliyetlerin durdurulmasından sonra en fazla 3 ay içinde eşya ve makinaların Türkiye’ye sevk edilmesinden önce aşağıda belirtilen belgeler ile birlikte Gümrük Müsteşarlığına (Gümrükler Genel Müdürlüğü) müracaat edilmesi gerekir.
a- İşyeri açılış izin belgesi,
b- Mahalli esnaf, sanatkar, ticaret veya sanayi odasına kayıt belgesi,
c- İthali istenilen makina ve sair eşyanın faturaları ve varsa işyeri demirbaş kayıtlarına ilişkin belgeler,
d- İşletmenin son üç yıllık kazancı ve ödenen vergilere ilişkin belgeler,
e- İthali istenilen malların, marka, model, seri numarası ve kullanım amaçlarına ilişkin ayrıntılı olarak düzenlenmiş liste,
f- Yukarıda a, b, c ve d bentlerinde sayılan belgelerin tasdikli tercümeleri.
Ayrıca, Gümrük Müsteşarlığı (Gümrükler Genel Müdürlüğü) gerekli görülen hallerde ilave belgeler isteyebilir.
Kesin dönüş yapan tıp doktorları, diş hekimleri ve veterinerlerin meslekleri ile ilgili tıbbi cihazların ithaline ilişkin olarak yurda dönmeden önce yapacakları talepleri duruma göre, Sağlık Bakanlığı ile Tarım Bakanlığının uygun görüşleri alınmak suretiyle Gümrük Müsteşarlığınca (Gümrükler Genel Müdürlüğü) sonuçlandırılır.
Bedelsiz ithalat, muafen yapılan bir ithalat anlamına gelmemekte olup bedelli ithalatta olduğu gibi mali mükellefiyetlerin yerine getirilmesi zorunludur. Bu mali mükellefiyetler; KDV, Ek Taşıt Alım Vergisi, Taşıt Alım Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi ve Çevre Fonu’ndan ibarettir.
BEDELSİZ İTHALAT (Ev Eşyası)
Kanuni ikametgahlarını Türkiye Gümrük Bölgesine nakleden gerçek kişilere ait serbest dolaşıma sokulacak her türlü kullanılmış ev eşyasının gümrük vergisi muafiyetinden faydalanabilmesi için aşağıdaki şartların yerine getirilmesi gerekmektedir..
Kişiye Ait Şartlar
Muaf Kullanılmış Ev Eşyası İthali Aşağıda Belirtilen Kişiler Tarafından Yapılabilir.
a) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında devamlı olarak en az 24 ay ikamet eden gerçek kişiler (Türkiye Gümrük Bölgesinde 1 yıl içinde 6 aydan az süreyle geçici olarak bulunmak devamlılık halini bozmaz. Ancak bu süreler Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki kanuni ikamet yerinde aranan 24 ay kalma süresine dahil edilmez.),
b) Eşinden ayrı olarak yurt dışında bulunan ve ev kurmuş olan gerçek kişiler de bu muafiyetten yararlanır. ) (Ayrıca, karı ve kocanın her ikisi de Türkiye Gümrük Bölgesi dışında ancak ayrı yaşıyorlar ise eşlerin bu muafiyetten yararlanabilmeleri için boşanma veya ayrılık durumunun mahkeme kararıyla belgelendirilmesi gerekir.)
c) Kullanılmış ev eşyası muafiyeti aile ünitesine göre uygulanır. Karı, koca ve çocuklar bir aile ünitesi sayılır.
d) Ailesi ile birlikte oturan çocuklar reşit olmalarından sonra ikametlerine 24 ay veya daha fazla devam etmiş olmaları halinde, kullanılmış ev eşyası muafiyetinden yararlanır.
Eşyaya İlİşkİn Şartlar
Evde kullanılabilen oturma, yemek, yatak odaları ve salon eşyası, mutfak takımları ile kişisel bilgisayar ve aksesuarları ve çanak çapları 120 cm. kadar olan (120 cm dahil) olan uydu (çanak) antenler ev eşyası kabul edilir.
Muafiyet uygulanabilmesi için eşya;
a) Ev eşyası olmalıdır,
b) Kullanılmış olmalıdır,
c) İthal edene ait olmalıdır,
d) Naklihane suretiyle getirilmelidir,
e) Kişinin beraberinde veya gelişinden 2 ay önce ya da 6 ay sonraki süreler içerisinde getirilip serbest dolaşıma giriş beyanında bulunulmalıdır.
Gümrük İdaresİne İbraz Edİlecek Belgeler
a) Pasaport aslı ( Türkiye´ye en son giriş tarihi olması gerekir)- 3 fotokopi
b) İkametin nakledildiğine ilişkin mahalli konsolosluklarımızdan alınacak ikamet nakil belgesi.
c) Zayiinden alınmış ve veriliş tarihi 2 yılı doldurmamış yeni pasaportlarda yurtdışında 24 aydan fazla ikamet edildiğine dair konsolosluktan alınan belge.
d) Pasaportunda daha önce naklihane yaptığına ilişkin kayıt bulunan kişilerin muafen kullanılmış ev eşyası ithali yapabilmeleri için, yurtdışında tekrar ikamet tesis ettiğini ve 24 ay kaldıktan sonra tekrar yurda kesin döndüğüne dair konsolosluktan alacağı belge.
e) Eşya Listesi – 3 nüsha
f) karı ve kocanın her ikisi de Türkiye Gümrük Bölgesi dışında ancak ayrı yaşıyorlar ise eşlerin bu muafiyetten yararlanabilmeleri için boşanma veya ayrılık durumunun mahkeme kararıyla belgelendirilmesi gerekir.
KullanIlmIş Ev EşyasI İthal HakkInIn KullanIlmasI
Kullanılmış ev eşyası hakkı bir partide kullanılabileceği gibi, Türkiye Gümrük Bölgesine girişten 2 ay önce veya 6 ay sonraki süre içinde olmak kaydıyla muhtelif partiler halinde de kullanılabilir.
Sonradan gelen eşyanın ithali sırasında daha önce düzenlenen tek tip gümrük beyannamesi gümrük idaresince mutlaka görülür ve böylece mükerrer eşya ithaline izin verilmez.
Aile ünitesine göre hak doğumundan sonra eşlerden birisi tarafından yapılan ithalden sonra diğer eşin sonradan eşya getirmesi halinde de önceki tek tip gümrük beyannamesi görülerek, mükerrer eşya ithaline izin verilmez.
